Saturday, December 8, 2012

Qarish va ulgʻayish



Bir kuni professor yangi ma`ruza oʻqiyotgan edi. Xuddi shu vaqtda yelkamga tekkan nozik qoʻl meni burilib qarashga majbur qildi. Kichkinagina, jikkak qarri kampirning menga kulib turganiga koʻzim tushdi. Bu holat mening ham yuzimga tabassub yugurtirdi.
- Salom, goʻzal qiz. Mening ismim Roza. Yoshim 87da, - dedi u: yoningizga oʻtirsam boʻladimi?
-Men jilmaydim va unga joy boʻshatish uchun siljidim.
- Albatta, oʻtiring. Bunday begunoh yoshda sizni universitetga qanday kuch yetaklab kelganligini bilsam boʻladimi? - dedim hazillashgim kelib.
- Bu yerga boy yigitni uchratish va unga bir etak bolalarni tugʻib berish maqsadida keldim, -  koʻzini qisib hazil bilan javob berdi qariya.
- Aslida-chi? - Roza menga yanada yoqa boshladi.
Meni kampirning bu yerda paydo boʻlish sabablari qiziqtirardi.
- Jiddiy aytganda... Men har doim oliy ma`lumotli boʻlishni xohlardim. Shuning uchun bu yerdaman, - Roza javob berdi.
Ma`ruzadan soʻng talabalar oshxonasiga yoʻl oldik va birga tushlik qildik. Xuddi shu kundan boshlab, biz birga uch oy tushlik qildik. Roza barcha talabalar kechalarining qalbiga aylandi. Barcha u bilan suhbatlashishni xohlardi.
Semestrning oxirida biz uni bitiruv kechasida nutq soʻzlashga taklif qildik. U tribunaga chiqqan vaqtda, qoʻlidan barcha shpargalka qogʻozlari tushib ketdi. Roza ularni yigʻib olishga harakat qildi, lekin barchasini olmadi.
- Kechirasizlar, oʻzimni bunday tutganim uchun. Erimning iltimosi bilan pivo ichishni tashlagandim, shuning uchun viskidan juda tez mast boʻlib qoldim, - hazillashdi u.
- Men shpargalkalarni terib olishga ulgurmadim, shu tufayli nimani oʻylayotgan boʻlsam, shuni gaprishimga ijozat bergaysiz.
Kulgu tugagandan soʻng u nutqini boshladi:
- Biz oʻyin oʻynamaymiz, chunki biz kattalarmiz. Biz qachonki, oʻyin oʻynashni toʻxtatsak, ulgʻayamiz. Muvaffaqiyatingizni amalga oshiruvchi bir nechta narsalar sizda bor: yoshlik va baxt. Har kuni hayotingizda kulguli narsa topsangiz, kulishingiz kerak. Orzu qilishingiz kerak. Orzu qilishdan toʻxtasangiz - oʻlasiz.
- Atrofimizda bu haqda bilmaydigan qanchalar  oʻlik odamlar bor!
Qarish va ulgʻayish oʻrtasida katta farq bor. Agar yoshingiz 19da boʻlsa va yil boʻyi divanda hec nima qilmasdan yalpayib  yotsangiz, 20ga kirasiz. Agar men ham divanda yil boʻyi hech nima qilmasdan oʻtirsam, 88 yoshga toʻlaman. Katta boʻlishning hech qanday qiyinchilik joyi yoʻq. Qarish uchun bizga hech qanday qobiliyat va harakat kerak emas. Faqatgina dam olish vaqtlarida inson oʻzi uchun imkoniyatlar eshigini ochishi kerak. Hech narsa toʻgʻrisida hasrat qilmang! Qarilar qilgan ishlari uchun afsuslanishmaydi. Alsincha, qilishga ulgurmagan ishlari uchun xafa boʻlishadi. Juda koʻp afsuslanadigan inson oʻlimdan qoʻrqadi!
"Hurmat bilan, Roza" iborasi bilan nutqini tugatgan qariya oʻz oʻrniga qaytdi. Tinglaganlarimizni oʻylab, biz hammamiz jim qolgandik.

Bir yildan soʻng Roza uzoq vaqt oʻzi orzu qilganidek, oliy ma`lumotlilik haqidagi diplomni oldi. Bir haftadan soʻng esa u uyquda vaqtida vafot etdi.
Ikki mingdan ortiq talaba uni koʻmish marosimiga kelishdi. Ushbu yuzidan nur yogʻiladigan kichkinagina ayol talabalarga nima qila olishlari va kim boʻlishni xohlashlarini oʻrgatib ketgandi.

Yodda saqlang: qarishdan qochib boʻlmaydi, lekin ulgʻayishni tanlash mumkin!

Ushbu saytdan tarjima qilindi. 
Tarjimon: Akmal XUSHVAQOV

No comments: