Saturday, December 8, 2012

Qarish va ulgʻayish



Bir kuni professor yangi ma`ruza oʻqiyotgan edi. Xuddi shu vaqtda yelkamga tekkan nozik qoʻl meni burilib qarashga majbur qildi. Kichkinagina, jikkak qarri kampirning menga kulib turganiga koʻzim tushdi. Bu holat mening ham yuzimga tabassub yugurtirdi.
- Salom, goʻzal qiz. Mening ismim Roza. Yoshim 87da, - dedi u: yoningizga oʻtirsam boʻladimi?
-Men jilmaydim va unga joy boʻshatish uchun siljidim.
- Albatta, oʻtiring. Bunday begunoh yoshda sizni universitetga qanday kuch yetaklab kelganligini bilsam boʻladimi? - dedim hazillashgim kelib.
- Bu yerga boy yigitni uchratish va unga bir etak bolalarni tugʻib berish maqsadida keldim, -  koʻzini qisib hazil bilan javob berdi qariya.
- Aslida-chi? - Roza menga yanada yoqa boshladi.
Meni kampirning bu yerda paydo boʻlish sabablari qiziqtirardi.
- Jiddiy aytganda... Men har doim oliy ma`lumotli boʻlishni xohlardim. Shuning uchun bu yerdaman, - Roza javob berdi.
Ma`ruzadan soʻng talabalar oshxonasiga yoʻl oldik va birga tushlik qildik. Xuddi shu kundan boshlab, biz birga uch oy tushlik qildik. Roza barcha talabalar kechalarining qalbiga aylandi. Barcha u bilan suhbatlashishni xohlardi.
Semestrning oxirida biz uni bitiruv kechasida nutq soʻzlashga taklif qildik. U tribunaga chiqqan vaqtda, qoʻlidan barcha shpargalka qogʻozlari tushib ketdi. Roza ularni yigʻib olishga harakat qildi, lekin barchasini olmadi.
- Kechirasizlar, oʻzimni bunday tutganim uchun. Erimning iltimosi bilan pivo ichishni tashlagandim, shuning uchun viskidan juda tez mast boʻlib qoldim, - hazillashdi u.
- Men shpargalkalarni terib olishga ulgurmadim, shu tufayli nimani oʻylayotgan boʻlsam, shuni gaprishimga ijozat bergaysiz.
Kulgu tugagandan soʻng u nutqini boshladi:
- Biz oʻyin oʻynamaymiz, chunki biz kattalarmiz. Biz qachonki, oʻyin oʻynashni toʻxtatsak, ulgʻayamiz. Muvaffaqiyatingizni amalga oshiruvchi bir nechta narsalar sizda bor: yoshlik va baxt. Har kuni hayotingizda kulguli narsa topsangiz, kulishingiz kerak. Orzu qilishingiz kerak. Orzu qilishdan toʻxtasangiz - oʻlasiz.
- Atrofimizda bu haqda bilmaydigan qanchalar  oʻlik odamlar bor!
Qarish va ulgʻayish oʻrtasida katta farq bor. Agar yoshingiz 19da boʻlsa va yil boʻyi divanda hec nima qilmasdan yalpayib  yotsangiz, 20ga kirasiz. Agar men ham divanda yil boʻyi hech nima qilmasdan oʻtirsam, 88 yoshga toʻlaman. Katta boʻlishning hech qanday qiyinchilik joyi yoʻq. Qarish uchun bizga hech qanday qobiliyat va harakat kerak emas. Faqatgina dam olish vaqtlarida inson oʻzi uchun imkoniyatlar eshigini ochishi kerak. Hech narsa toʻgʻrisida hasrat qilmang! Qarilar qilgan ishlari uchun afsuslanishmaydi. Alsincha, qilishga ulgurmagan ishlari uchun xafa boʻlishadi. Juda koʻp afsuslanadigan inson oʻlimdan qoʻrqadi!
"Hurmat bilan, Roza" iborasi bilan nutqini tugatgan qariya oʻz oʻrniga qaytdi. Tinglaganlarimizni oʻylab, biz hammamiz jim qolgandik.

Bir yildan soʻng Roza uzoq vaqt oʻzi orzu qilganidek, oliy ma`lumotlilik haqidagi diplomni oldi. Bir haftadan soʻng esa u uyquda vaqtida vafot etdi.
Ikki mingdan ortiq talaba uni koʻmish marosimiga kelishdi. Ushbu yuzidan nur yogʻiladigan kichkinagina ayol talabalarga nima qila olishlari va kim boʻlishni xohlashlarini oʻrgatib ketgandi.

Yodda saqlang: qarishdan qochib boʻlmaydi, lekin ulgʻayishni tanlash mumkin!

Ushbu saytdan tarjima qilindi. 
Tarjimon: Akmal XUSHVAQOV

Friday, December 7, 2012

"Google qidiruv sayti" tarjimasi haqida

Ancha oldin qisman boʻlsada, "gws" ya`ni "Google web search" (Google veb qidiruvi) saytini oʻzbek tiliga oʻgirdim. Bu ishni boshdan oxirigacha oʻzim qildim deb ayta olmayman. Mendan ilgari ham kimlardir tarjimalarga oʻz hissalarini qoʻshishgan. Oʻzbekcha aytadigan boʻlsak, hashar usulida tarjima qilingan. Shu tufayli boʻlsa kerak, tarjimalarda anchagina xatoliklar mavjud edi. Masalan, quyidagi rasmda koʻrsatilganidek, "Google tips" jumlasi "Google uchlari" shaklida tarjima qilingan. Bu yerda "Google tavsiyalari" yoki "Google maslahatlari" shaklida tarjima qilinishi kerak edi. "Interface language" esa "Muloqat tili" deb tarjima qilingan. Bu yerda "Muloqat" emas, aslida "Muloqot" yoziladi. Ushbu jumla "Interface tili" deb tarjima qilinsa, yaxshiroq boʻlardi. "Advanced search" esa "Ilgʻor Qidiruv" shaklida tarjima qilingan. Aslida uni "Kengaytirilgan qidiruv" yoki "Kengaytirilgan izlash" shaklida tarjima qilsa, ancha tushunarliroq boʻlardi. Bundan tashqari, ikkinchi soʻzni oʻzbek alifbosida kichik harf bilan yozgan ma`qulroq.
 Bundan tashqari, quyida oʻzbek tilida boʻlishi kerak boʻlgan tarjimalar, arab alifbosida yozilgan. Buni kimdir tushunmasdan qilganmi yoki oʻzbek tilining ustidan kulganmi, bilmadim, har qalay shunday kamchiliklar ham bor edi:
 Nima boʻlganda ham, ancha vaqtimni sarflab koʻpgina xatolarni toʻgʻrilab chiqdim, imkon qadar tarjima qildim. Oxirida quyidagi yozuv paydo boʻlib, tarjimalarni toʻliq tugallanganligi haqida ma`lumot chiqdi.
Hozirgi kunlarda "Google`ning asosiy qidiruv sayti" tarjimalari har holda ancha yaxshilandi, lekin toʻliq kamchiliklarini bartaraf qilish uchun vaqtim boʻlmadi, bundan tashqari tarjimalarning ba`zilari oʻzbek tilida emas, ingliz tilida chiqmoqda. Ushbu tarjimalar uchun hali hech kimdan rahmat eshitmadim, lekin tugʻilgan kunimda "Google`ning asosiy qidiruv sayti"da menga atalgan tabriklar paydo boʻldi. Nima boʻlganda ham, anchagina kayfiyatim koʻtarildi!
Hali oldinda qilinadigan ishlar anchagina. Faqat xudodan bu ishlarni amalga oshirishda kuch-quvvat berishini soʻrab qolaman.